VPRO Tegenlicht: Alles voor de kijkcijfers
Het is in de Nederlandse media al tijden bon ton om af te geven op de farmaceutische industrie. Met de aflevering “Peperdure pillen” doet ook Tegenlicht een salonfähige duit in het zakje. De sensatiehonger van de kijker dient gestild te worden en niets vult zo goed als een gemeenschappelijke vijand. En passant gooit de Tegenlicht redactie alle journalistieke principes overboord. Of het ontbreken van zelfs de meest basale factchecks moet het resultaat zijn van de aanhoudende bezuinigingen op de publieke omroep. De resulterende uitzending van Tegenlicht rammelt in ieder geval op alle fronten, is tenenkrommend eenzijdig en misleidend bovendien. Maar ach, de kijkcijfers zijn vast fantastisch.
Noem ons naïef, maar wij tekenen bezwaar aan. Want die zogenaamd gemeenschappelijke vijand, dat zijn wij. Wij zijn die vermaledijde sector die patiënten maar steeds weer op blijft zadelen met baanbrekende nieuwe behandelmogelijkheden. De sector die ervoor gezorgd heeft dat AIDS een chronische ziekte is, die hepatitis C binnenkort de wereld uit heeft geholpen en die hard op weg is om met gentherapie vele erfelijke ziektes bij de bron te genezen. Tegenlicht doet op geen enkele manier recht aan die indrukwekkende staat van dienst. Noch doet ze recht aan het feit dat onze innovatieve geneesmiddelen en therapieën elke dag weer nieuwe levens redden, of ten minste veraangenamen en verlengen. En tenslotte doet ze geen recht aan de bevlogenheid, de kennis en het doorzettingsvermogen van de ondernemers in onze achterban. In plaats van onze hemelbestormers op het podium te hijsen, kiest Tegenlicht ‘experts’ die eigenlijk voornamelijk schande van anderen spreken, en die het – in theorie en naar eigen zeggen – zelf veel beter zouden doen. Lekker makkelijk, schieten vanaf de zijlijn.
Het beeld dat Tegenlicht schetst, klopt niet. Sterker nog, er is geen beginnen aan het weerleggen van de feitelijke onjuistheden. Maar helaas gaat het al lang niet meer om de feiten. Nederland kan de nieuwe innovaties nog steeds betalen. De uitgaven aan geneesmiddelen zijn al jarenlang stabiel en bedragen om en nabij de 8% van de totale zorguitgaven. Ieder jaar verlopen patenten van geneesmiddelen, waarna de markt zijn werk doet, concurrentie optreedt en de prijs van diezelfde geneesmiddelen keldert. Het resultaat: patiënten hebben tot in lengte van dagen baat van betaalbare, effectieve geneesmiddelen. En intussen werkt onze achterban onverminderd hard door aan geneesmiddelen voor al die mensen die nog staan te springen om een behandeling. Laten we dan ook vooral pleiten voor meer budget voor geneesmiddelen, in plaats van tevreden te constateren dat de uitgaven stabiel zijn.
Is er dan niets aan de hand? Jazeker wel. Het ontwikkelen van geneesmiddelen is te duur, te risicovol en te tijdrovend. Illustratief hiervoor is dat bedrijven wereldwijd jaarlijks ongeveer 150 miljard dollar in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen investeren. Het resultaat is pover: jaarlijks worden tussen de 25 en 50 nieuwe geneesmiddelen geregistreerd. Die paar successen moeten investeerders verleiden om steeds maar weer astronomische bedragen de sector in te pompen. Zodat de innovatiemotor kan blijven draaien. Dat lijkt een onhoudbaar systeem.
Om de ambitie van de sector te realiseren om op een dag elke patiënt van een effectieve behandeling te voorzien, is er maar één weg voorwaarts: de ontwikkeling van geneesmiddelen en therapieën moet sneller en beter. Dat vergt een structurele aanpassing van het systeem op basis van oplossingen waarbij gezondheidswinst, betaalbaarheid en innovatie hand in hand gaan. Gelukkig zijn steeds meer betrokkenen, van geneesmiddelenontwikkelaars en overheden tot patiënten en artsen, het met ons eens.
Wij verwelkomen iedereen die, net als de ondernemers in onze achterban, hun professionele leven wil wijden aan de ontwikkeling van baanbrekende nieuwe geneesmiddelen. Iedereen die het lukt om een nieuwe, effectieve behandeling bij patiënten te brengen, verdient wat HollandBIO betreft niets dan lof. Hoe mooi zou het zijn als de publieke omroep daar eens een programma aan wijdt?
