Tweede Kamer: trek aan de GVS-noodrem
Het kan verkeren. Wat alle politieke partijen in 2015 een relatief pijnloze besparing leek van 140 miljoen, is anno 2022 een hoofdpijndossier gebleken. Dat patiënten de rekening zouden krijgen van de aanpassing van het Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS), hadden we destijds ook kunnen voorzien. Maar dat die rekening bovenop exploderende energieprijzen en torenhoge inflatie zou vallen, viel niet te voorspellen. HollandBIO roept de Tweede Kamer dan ook op snel de stekker uit het plan te trekken. Gewoon, een kwestie van voortschrijdend inzicht en gezond verstand.
Even terug naar 2015. We nemen een lijst met honderd en een beetje beleidsopties en laten politieke partijen aanvinken welke ze willen overnemen in hun verkiezingsprogramma’s. De duimschroeven wat verder aandraaien bij de farmaceutische industrie, dat lijkt iedereen wel wat. “Optie 66, Herberekenen limieten Geneesmiddelenvergoedingssysteem”, check, done. Maar al gauw bleek het herberekenen en opschonen in de uitvoer allemaal toch wat lastiger dan gedacht. Het plan komt het ministerie van VWS op zware kritiek uit het veld te staan: patiënten worden de dupe van wisselingen en bijbetalingen, arts en apotheker voorzien groeiende bureaucratie en ruzies aan de balie, de noodzaak ontbreekt, want bestaande prijsdruk en budgettaire onderuitputting, de besparingen zijn alleszins onzeker, het innovatieklimaat, de leveringszekerheid en onze strategische autonomie komen verder onder druk te staan, de lijst gaat maar door…
Door die kritiek (en o ja, een pandemie!) wordt de hete GVS-aardappel doorgespeeld, van Edith via Bruno en Tamara, naar het bordje van minister Ernst Kuijpers. Waar HollandBIO stiekem hoopte dat van uitstel afstel zou komen, lijkt daar geen sprake meer van. De structurele besparing van 140 miljoen euro per 2023 is reeds ingeboekt. En ondanks het recente negatieve advies van het Adviescollege Toetsing Regeldruk, moet het er acht jaar na die onschuldige politieke vinkjes dan toch echt van komen.
Het is een idioot gegeven: terwijl iedereen de modernisering Geen Verstandige Stap vindt, dendert de trein gewoon verder. Alleen de Tweede Kamer kan tijdens de aankomende begrotingsbehandeling nog aan de noodrem gaan hangen. In de coronapandemie hebben we bij uitstek geleerd hoe allesbepalend context is voor wat verstandig en effectief beleid is. Dat voortschrijdend inzicht een teken van wijsheid is. En dat politici en bestuurders die het beste met ons burgers voorhebben, bij een veranderde context juist koers durven wijzigen. Of, zoals politicus Eric van der Burg in de terugblik op de Volkskrant serie 180 graden zei: “Wie nooit van standpunt verandert, denkt niet na”. Begin juli haalde de motie van Corinne Ellemeet om af te zien van de modernisering van het GVS nog geen meerderheid, maar HollandBIO hoopt dat de Tweede Kamer nu bovenstaande wijze lessen in de praktijk zal brengen en een streep zet door het plan. Wij denken dat dan zelfs VWS stiekem een beetje opgelucht zal ademhalen.