Studie in The Lancet Oncology bevestigt nut MammaPrint bij beslissing tot het al dan niet ondergaan van chemotherapie bij borstkanker

De gegevens van vrouwen in de grote internationale prospectieve Europese MINDACT-studie die nu bijna negen (8,7) jaar gevolgd zijn, bevestigen dat de genomische borstkankertest MammaPrint voor vrouwen met een hoog risico op uitzaaiing op basis van de  standaard klinisch pathologische diagnosemethode, maar waarvoor MammaPrint van het Amsterdamse Agendia juist een laag risico aanwijst, van groot nut is bij het nemen van daaropvolgende beslissing tot het al dan niet ondergaan van chemotherapie. Door MammaPrint kan overbehandeling met chemotherapie met maar liefst 46% dalen. Dat is de conclusie van een artikel over de follow-up studie in het medische tijdschrijft The Lancet Oncology.

MINDACT is een studie onder bijna 7.000 Europese vrouwen (waaronder 2.000 in Nederland) met vroege borstkanker, uitgevoerd in 111 ziekenhuizen, in 9 Europese landen onder leiding van en geanalyseerd door de European Organisation for Research and Treatment of Cancer (EORTC) en liep van 2007 tot 2011.

In deze studie onderzocht men of MammaPrint, die specifiek kijkt naar 70 genen die in een tumor verantwoordelijk zijn voor uitzaaiing, kan helpen bij het vinden van vrouwen met borstkanker die mogelijk chemotherapie achterwege kunnen laten. Na de studie bleef men de gezondheidstoestand van de vrouwen volgen. Nadat de eerste reeds overtuigende resultaten na vijf jaar volgen waren gepubliceerd in 2016 in het New England Journal of Medicine, zijn er nu in 2021 nieuwe 9-jaars vervolguitkomsten van dit onderzoek gepubliceerd in het gerenommeerde medische tijdschrift The Lancet Oncology. En die pakken voor patiënten nog steeds goed uit.

Het einddoel van de studie – een ongeveer even grote afwezigheid van uitzaaiingen in het lichaam na vijf jaar zonder chemo vergeleken met juist wél behandeling met chemo – werd nog steeds gehaald. Sterker nog, het al kleine verschil dat in 2016 nog was vastgesteld was nóg kleiner geworden. Bijna de helft van klinisch hoog-risicopatiënten zou een voor de hand liggende kandidaat voor onnodige chemotherapie zijn geweest. MammaPrint laat, bij een genomisch laag risico, de overbehandeling met chemotherapie mogelijk met maar liefst 46% dalen.

Voor vrouwen ouder dan 50 jaar kan chemotherapie dan zondermeer achterwege blijven. Bij vrouwen van 50 jaar en jonger, waarvan het merendeel zeer waarschijnlijk nog niet in de overgang is, lijkt er een grotere kans op uitzaaiingen te zijn door de rol van hormonen geproduceerd in de eierstokken (ovaria). Het is dan wellicht nodig om in gezamenlijk overleg tot extra ovarium-onderdrukkende medicatie over te gaan.

De belangrijkste uitkomsten na 9 jaar

De vervolggegevens van MINDACT vallen dus wederom positief uit. Voor vrouwen ouder dan 50 bij wie net borstkanker is vastgesteld met een klinisch hoog en genomisch laag risico is geen chemo nodig.

Bij 95,1% van de vrouwen die een klinisch hoog en volgens MammaPrint laag risico hadden, waren er na vijf jaar geen uitzaaiingen aanwezig. Voor de uitkomst maakte het niet uit of men chemotherapie had gekregen of dit op basis van de MammaPrint-uitslag juist had vermeden.

Met de nu nieuw beschikbaar gekomen gegevens nam het verschil in 5-jaars overleving zonder uitzaaiingen op afstand tussen patiënten behandeld met en zonder chemotherapie af van 1,5% tot 0,9%. Een nagenoeg verwaarloosbaar verschil.

Na 9 jaar volgen bleek voor vrouwen boven de 50 jaar in beide groepen – wel of geen chemotherapie ontvangen – het percentage zonder uitzaaiingen gedaald tot circa 90%. Dus ook hier maakt het niet uit of men wel of geen chemotherapie had ontvangen.

Vrouwen van 50 jaar en jonger

Voor vrouwen van 50 jaar en jonger jaar werd een nieuw belangrijk inzicht verworven. In die groep was er sprake van een 5% verschil in overleving zonder uitzaaiingen in het voordeel van chemotherapie. Hun behandeling met chemo heeft, zo wordt uit deze en andere studieresultaten afgeleid, mogelijk geleid tot extra onderdrukking van de hormooninvloed vanuit de eierstokken of ovaria, waardoor zij minder uitzaaiingen kregen. Maar chemo heeft een negatieve invloed op het lichaam en men zou met specifieke ovaria-onderdrukkende middelen hetzelfde resultaat kunnen bereiken, zonder chemotherapie te hoeven krijgen. Dit levert voor vrouwen in deze leeftijdsgroep belangrijke informatie op die kan worden meegenomen in de uiteindelijke behandelbeslissing.

Zelfs met drie positieve lymfeklieren

De bevindingen na 8,7 jaar bevestigen verder wat ook na 5 jaar werd gevonden: een MammaPrint®-resultaat met een laag risico identificeert een subgroep van borstkankerpatiënten met maximaal drie positieve lymfeklieren die met succes kunnen afzien van adjuvante chemotherapie, ongeacht hun klinische risico.

Prof. Dr. Laura van ’t Veer, PhD, medeoprichter en Chief Research Officer bij Agendia, ontwikkelaar van de MammaPrint zegt:

“Er is een groeiende belangstelling vanuit de hele borstkankergemeenschap om inzicht te krijgen in het voordeel van chemotherapie voor premenopauzale vrouwen. Het is van grote waarde om deze trend en het verband met de onderdrukking van de werking van de eierstokken te onderzoeken. Dit kan eraan bijdragen dat alle vrouwen – ongeacht hun leeftijd – toegang krijgen tot genomische of gen-expressie-testen, wat artsen en hun patiënten uiteindelijk in staat stelt om, als onderdeel van een geïnformeerd behandelplan, alle opties op basis van hun specifieke genomische profiel te overwegen.”

Martine Piccart, MD, PhD, honorair hoogleraar oncologie aan de Université Libre in Brussel, wetenschappelijk directeur van het Institut Jules Bordet, lid van de Wetenschappelijke Adviesraad van de Breast Cancer Research Foundation, voormalig voorzitter van de EORTC, voormalig voorzitter van ESMO en ECCO en de hoofdonderzoeker van de MINDACT-studie, zegt:

“We zijn enorm trots op de publicatie van deze resultaten in The Lancet Oncology – de follow-up op langere termijn toont duidelijk het nut aan dat MammaPrint artsen en hun patiënten biedt. Het bevestigt in het bijzonder dat een laag genomisch risico ook echt een laag risico betekent en dat we patiënten veilig kunnen de-escaleren. En dan vooral vrouwen ouder dan 50 jaar, die traditioneel agressief met chemo werden behandeld, inclusief degenen met positieve lymfeklieren. Deze bevindingen bevestigen dat alle borstkankerpatiënten in een vroeg stadium toegang zouden moeten hebben tot het testen van het risico op terugkeer van de tumor. Het zou moeten worden beschouwd als standaardinstrument bij de diagnose voor alle vrouwen.”

Bron: Agendia (Persbericht)