Liever zorg voorkomen dan pleisters plakken 

De Nederlandse zorg staat onder druk. Steeds meer patiënten, maar het aantal zorgverleners groeit niet mee. Daardoor lopen wachttijden op. En de druk op onze zorgverleners is te groot. Veel mensen vragen zich af: wie zorgt er straks nog voor mij? Ook daarom willen we natuurlijk liever voorkomen dan genezen. Tóch blijft preventie nog veel te vaak onbenut. Nieuwe – bewezen effectieve – preventieve behandelingen blijven geregeld hangen in lange procedures. Vaccins wel gemiddeld negen jaar! Daardoor doen onnodig veel patiënten een beroep op onze toch al overbelaste zorgverleners. Dat gaan we zo niet veel langer volhouden, dat ziet de overheid gelukkig ook. Op zoek naar waardevolle input gaan ze aanstaande maandag in gesprek met onder meer wetenschap en bedrijven. Ook hollandbio is van de partij. Onze oproep: laten we stoppen met pleisters plakken en samen bouwen aan een omgeving waar innovatie de ruimte krijgt.

Lange procedures uit een andere tijd 

Wie zorgt er straks nog voor mij? Die vraag wordt steeds dringender, zeker met de toenemende druk op zorgverleners. Toch zitten we met een zorgsysteem dat is gebouwd voor een andere tijd. Toen waren er minder patiënten en waren de behandelingen vaak hetzelfde voor iedereen. Gelukkig is er in deze tijd ook hoop. Wetenschappers en bedrijven laten zien dat zorg beter kan. RS-virus, gordelroos, apenpokken – deze ziektes kunnen we voorkomen nog voordat je klachten krijgt. Dat is geen toekomstmuziek, het gebeurt nu al. 

Maar hier is een probleem: ons zorgsysteem is nog niet klaar voor die vernieuwing. Nieuwe – bewezen effectieve – preventieve behandelingen blijven hangen in lange procedures. De beoordeling neemt namelijk veel te veel tijd in beslag en het ontbreekt in Nederland aan structureel budget om de uitvoer te regelen. En dat terwijl innovaties juist hard nodig zijn! 

Preventie rendeert, maar dat zou niet eens hoeven 

Liever voorkomen dan genezen is niet alleen in het belang van zorgverlener en patiënt, maar van ons allemaal. Preventie is immers een slimme investering in onze gezondheid en welvaart. Zo levert elke euro die we in vaccinatie investeren tot wel negentien keer zoveel op. Toch zijn meerdere bewezen effectieve preventieve behandelingen niet beschikbaar, omdat de overheid het budget voor de inkoop en uitvoer simpelweg (nog) niet rond krijgt gerekend. 

Moeten al die preventieve maatregelen wel renderen voor we ze invoeren? Dat vragen we per slot van rekening ook niet van de curatieve of langdurige zorg, draagt CPB-directeur Pieter Hasekamp aan. Het gaat er uiteindelijk om hoeveel gezondheidswinst of kwaliteit van leven een interventie oplevert in relatie tot de kosten – en daar zouden we best wat voor over mogen hebben. Ook de SER pleit al langer voor een transitie van nazorg naar voorzorg. Niet in de laatste plaats omdat dit leidt tot een vitalere samenleving en een bijdrage levert aan duurzame sociale en economische ontwikkeling.  

Zorgsysteem klaarmaken voor vernieuwing 

Het is onbestaanbaar dat ieder kabinet telkens weer voor elke in te voeren vaccinatie of andere preventieve interventie op zoek moet naar een nieuwe pot geld. Iedere keer opnieuw het wiel uitvinden kost onnodig veel tijd en werk, ziet ook staatssecretaris Karremans. Veelvuldig aangemoedigd door de Tweede Kamer werkt hij aan beterschap, middels een zogeheten investeringsmodel voor preventie dat de kosten en baten onderbouwt en helpt wegen.  

Tijdens een werkconferentie op 26 mei gaat de overheid over dit investeringsmodel in gesprek. Het is hartstikke goed en hoog nodig dat we andere spelregels afspreken. Deze samenwerking tussen overheid, wetenschap en bedrijven is daarbij onmisbaar. Uiteraard is hollandbio van de partij, want het is cruciaal om nu ruimte te geven aan vernieuwing in de praktijk. Voldoende budget is essentieel, en er zijn zelfs signalen dat Europese regels extra begrotingsruimte bieden, maar er is meer nodig. 

Stoppen met pleisters plakken 

De Nederlandse zorg staat onder druk. Verouderde beoordelingskaders, lange procedures en spelregels die niet meer bij deze tijd passen staan de nodige vooruitgang in de weg. Laten we het systeem veranderen – niet enkel verder optimaliseren – om ervoor te zorgen dat bewezen effectieve preventieve interventies, waaronder vaccins, de ruimte krijgen om ons gezond te houden. Laten we stoppen met pleisters plakken en samen bouwen aan een omgeving waar innovatie de ruimte krijgt. Alleen zo zorgen we voor betere zorg – nu en in de toekomst.