Hora est: hoog tijd voor excellente valorisatie
Voormalig KNAW-president Hans Clevers verruilt de Nederlandse wetenschap voor een topfunctie bij Roche. Het is fantastisch nieuws voor de Zwitserse medicijnmaker en een prachtige stap voor Clevers, maar een groot verlies voor Nederland. De topwetenschapper vertrekt vol onvrede over het “web van restricties” waarin zijn ondernemersdroom is stukgelopen. “Het is om te huilen”, reageert HollandBIO’s directeur Annemiek Verkamman in het FD.
De onvrede van Clevers staat niet op zich. HollandBIO krijgt regelmatig signalen van ondernemende wetenschappers en gevestigde biotech CEO’s dat gesprekken en processen om kennis uit de academie te gebruiken uiterst moeizaam verlopen. Start-ups komen daardoor traag, lastig of zelfs niet uit de startblokken en kennis van eigen bodem vindt de weg naar de patiënt niet.
Kennisinstellingen staan vaak aan de basis van de medische doorbraak van morgen. Maar medicijnen komen niet kant-en-klaar uit de universiteit gerold. Daar komt heel wat meer bij kijken: geld, tijd, doorzettingsvermogen, maar vooral ook heel veel extra onderzoek, kennis en specialistische ervaring. Waar universiteiten excelleren in het opdoen van nieuwe kennis, daar blinken bedrijven juist uit in het vinden van relevante toepassingen én in het doorlopen van de vele stappen die nodig zijn om nieuwe kennis om te zetten in bruikbare en innovatieve producten. Ieder zijn vak dus. Zonder de één zal de ander nooit een patiënt beter maken. En juist dat lijken we in Nederland nog wel eens te vergeten, de nationale inzet op publiek-private samenwerking, start-ups en scale-ups ten spijt. Gek genoeg ligt juist in de medische wetenschap de relatie tussen academie naar bedrijfsleven het gevoeligst. Daar wordt een uitgestoken hand nog veel te weinig gezien als uitnodiging om de handen ineen te slaan, maar vooral wantrouwend beschouwd als handjeklap. En wantrouwen, dat is een bijzonder slechte basis voor samenwerking.
Kennis lekt weg
Nederland heeft een excellente kennisbasis – onze wetenschap mag zich binnen het domein van de life sciences rekenen tot de mondiale top. Ook spelen we mee op het wereldtoneel als het gaat om ondernemerschap, met geweldige ondernemers en visionair leiderschap. Voor een land met deze uitstekende kaarten, is het echter armoe troef wat betreft het aantal bedrijven dat voortkomt uit de universiteit, of het aantal beschikbare producten voor patiënten. In een internationale sector waar falen veel gewoner is dan succes, zoekt kennis de weg van de minste weerstand naar toepassing. Gelukkig voor patiënten die wachten op een behandeling, maar pech voor Nederland: onze briljante ideeën, én ons talent, lekken weg naar het buitenland – als ze niet al op de plank verstoffen.
Hoe mooi had het kunnen zijn als het bedrijf van Hollands Next Nobelprijswinnaar juist in eigen land een vliegende start had gekregen? Weer blijkt het oprichten van een bedrijf en daarmee het benutten van wetenschappelijke ontdekkingen voor patiënten in ons land te ingewikkeld. Verschillende onderzoeken hebben al laten zien dat valoriseren niet van een leien dakje gaat: onder meer de AWTI (2x), Roland Berger en Dialogic. Naar de precieze details van Clevers web van restricties moeten we vooralsnog gissen, maar gesprekken met onze achterban brengen een scala aan knelpunten aan het licht: gebrek aan kennis over en weer, verschil in inzicht over waardebepaling, aandeelhouderschap en next steps, gedwongen functie elders in plaats van én academie én bedrijfsleven, te beperkte capaciteit en mandaat van kennis transfer offices en ontbrekende middelen voor de validering van vindingen. En specifiek voor het gezondheidsdomein: de angst om iets waardevols te makkelijk weg te geven, lijkt groter dan de angst dat iets een patiënt nooit bereikt. Dat doet de zaak geen goed. Sterker nog, dat jaagt onze toppers het land uit.
Laat de deur die de gevierde hoogleraar met een klap achter zich dichttrekt, een wake-upcall zijn voor Nederland. Kennisinstellingen, hogescholen en het bedrijfsleven delen reeds de ambitie en urgentie om de handen ineen te slaan. Wij zijn ervan overtuigd dat we samen van Nederland niet alleen de ideale voedingsbodem voor nieuwe kennis, maar juist ook de weg van de minste weerstand kunnen maken voor die lange, dure en risicovolle route van lab naar gezondheidswinst. Hora est.
Lees meer:
