Dossier Dwanglicenties: de HollandBIO Weekly Leaks
Oh, de ironie: op de dag dat De Volkskrant een heel katern aan complottheorieën wijdt, “onthult” diezelfde krant dat de commissie dwanglicenties uit elkaar is geklapt door de stiekeme bemoeienis van HollandBIO. Helaas is de naakte waarheid een stuk minder spannend dan de chocoladeletter-kop doet vermoeden, en zoals wel vaker lang niet zo zwart-wit. Hoogste tijd voor een paar “onthullingen” van onze kant.
Onthulling 1: HollandBIO is een belangenvereniging
Voor ons, en hopelijk voor jullie ook, is het geen nieuws dat dat HollandBIO al ruim 6 jaar lang een belangenvereniging is. Voor De Volkskrant wel, die ons opvoert als farmalobbyisten. Onze lange tenen vinden dat dat niet helemaal de lading dekt, aangezien wij àlle biotech bedrijven vertegenwoordigen. Dus niet alleen grote farmaceuten, ook heel veel startups, scaleups en MKB’ers. Bedrijven die geneesmiddelen en vaccins ontwikkelen, slimme diagnostische testen, proefdiervrije innovaties, nieuwe plantenzaden, gecultiveerd vlees, en alle mogelijke duurzame biobased grondstoffen en ingrediënten. Maar oké, platgeslagen zijn we een lobbyclub. Als belangenvereniging voorzien we mensen en organisaties binnen en buiten de sector gevraagd en ongevraagd van informatie, analyses of redeneerlijnen. Bij de commissie dwanglicenties is dit ook het geval geweest. Dat is geen geheim. Sterker nog, het is de kern van wat we doen. Steeds meer organisaties vertrouwen op de kwaliteit van onze inbreng en onze bereidheid om samen tot oplossingen te komen. Zijn we trots op.
Onthulling 2: commissieleden en andere experts informeren zich
De Volkskrant schildert het af als een doodzonde, maar in de ogen van HollandBIO doen experts, of zij nu zitting nemen in commissies of niet, er juist goed aan om zich te informeren. Niemand kan immers alles weten, dus het toetsen van aannames en het opvragen van informatie helpt alleen maar om je een beter beeld te kunnen vormen van complexe onderwerpen en vraagstukken.
Onthulling 3: de commissie dwanglicenties was gedoemd te mislukken
Doorgaans vinden we het niet erg als onze invloed overschat wordt, maar laten we eerlijk zijn. In tegenstelling tot het beeld dat De Volkskrant en andere media, zoals de NOS (‘farmalobby probeerde advies over dwanglicenties te saboteren’), schetsen, was HollandBIO’s rol niet de reden dat de commissie dwanglicenties op een mislukking uitliep. De door de ministeries van EZK en VWS ingestelde commissie was, zoals de persoonlijke beschouwing van de commissievoorzitter ook al duidelijk maakt, gedoemd te mislukken. Al in een vroeg stadium bleken meningen en overtuigingen van de commissieleden over de (on)mogelijkheid en (on)wenselijkheid van de inzet van dwanglicenties mijlenver uiteen te lopen. Het ‘procedurele probleem’, zoals de rol van HollandBIO genoemd wordt, creëerde het perfecte excuus om de opdracht terug te geven en in plaats van verder blijven ploeteren naar een breder gedragen advies, een ‘persoonlijke beschouwing’ te schrijven. Wel zo makkelijk.
Onthulling 4: een dwanglicentie is noch sinecure, noch wondermiddel
Afgelopen donderdag ging -niet toevallig- op de drukste parlementaire dag van het jaar de brief over de uitkomsten uit de commissie dwanglicenties naar de Tweede Kamer. Dat is een beproefde ambtelijke methode om snel van een dossier af te zijn. Dat snappen we vanuit HollandBIO wel. In zowel de ‘persoonlijke beschouwing’ van de commissievoorzitter als uit de Kamerbrief wordt duidelijk dat dwanglicenties in alle opzichten – mag het, kan het, moeten we het willen – enorm veel haken en ogen kennen. Ze vragen per mogelijk geval om een complexe, integrale afweging. Zoveel nuance is voor een aantal commissieleden blijkbaar reden genoeg geweest om zelf een lijntje uit te gooien naar De Volkskrant, of om het dagblad desgevraagd op dit spoor te zetten, in een poging een groter podium voor hun eigen denkbeelden te krijgen.
Als bonus: drie scoops om ‘grootste onthullingen’ in de toekomst voor te zijn
De eerste: HollandBIO is niet tegen dwanglicenties. Het is een noodknop, een wettelijk verankerd instrument in te zetten wanneer de volksgezondheid in het geding is. Daarbij moet je eerder denken aan een pandemie, dan aan de situatie waarbij iemand vermoedt dat de QALY van een weesgeneesmiddel ook na geheime onderhandeling toch nog wat aan de hoge kant zou kunnen zijn. En juist zo’n laatste situatie was de aanleiding voor het instellen van de commissie. COVID-19 kwam pas later, toen de commissieleden al in onmin waren.
De tweede: HollandBIO zet zich in voor een ijzersterk innovatieklimaat. Vertrouw er dus maar op dat we, ook in de toekomst, iedereen gevraagd en ongevraagd met onze ideeën blijven bestoken om van Nederland een internationaal toonaangevende life sciences hub te maken.
En tot slot: alleen juristen profiteren van papieren tijgers. Van een florerende life sciences sector in Nederland, profiteert iedereen.
Toch nog benieuwd naar het artikel van De Volkskrant? Lees dan hier verder.
