Doorpakken op versnelde en verbeterde advisering van de Gezondheidsraad

Tijdens de pandemie leverde de Gezondheidsraad (GR) binnen enkele weken of zelfs dagen een onafhankelijk en betrouwbaar advies over nieuwe vaccins. Een schril contrast met de reguliere tijdslijnen: gemiddeld laat een GR-vaccinadvies 7,5 jaar (!) op zich wachten. Nu de Raad bewezen heeft het ook binnen één week te kunnen, zal HollandBIO’s oproep om elk nieuw vaccin binnen één jaar van een advies te laten voorzien, zeker haalbaar zijn.

De coronacrisis dwong de GR tot verandering. Adviezen volgden sneller en waren vaker vaccin- in plaats van ziektespecifiek. In het eigen jaarverslag tekent voorzitter Bart-Jan Kullberg op dat de Raad goed in staat bleek om nieuwe onderzoeksgegevens te beoordelen op kwaliteit en relevantie, ook in afwezigheid van peer-reviews. Door bovendien digitaal te werken, buiten kantoortijden te vergaderen en de agenda’s leeg te vegen bleek veel mogelijk: publiceerde de GR voor corona in een goed jaar maximaal 4 vaccinadviezen, in 2021 bracht zij maar liefst 36 maal een advies uit.  

HollandBIO hoopt dat dit nieuwe elan de problematiek van het Nederlandse vaccinatiestelsel, zoals o.a. geschetst door de RVS, fors zal verlichten. Deze komt namelijk voort uit het vaak jarenlange adviesproces van de GR over “een optimale vaccinatiestrategie”. Al jaren pleiten wij voor vaste tijdslijnen voor advisering over elk nieuw vaccin. Uit ons eigen onderzoek blijkt dat agendering en advisering van een nieuw vaccin bij de GR gemiddeld 7,5 jaar kost, waarmee het nationale traject van registratie naar arm in zijn totaliteit inmiddels gemiddeld 9 jaar in beslag neemt.  

Natuurlijk is de crisismodus geen duurzaam model. Net als andere organisaties met een cruciale rol in de pandemiebestrijding, gaven de leden en medewerkers van de GR in een evaluatie van KWINKgroep aan dat deze zijn tol eiste. Wat HollandBIO betreft hoeft een advies over de inzet van vaccins dan ook écht niet altijd in dagen, of zelfs in enkele weken beschikbaar te zijn. Maar gegarandeerd binnen één jaar moet toch kunnen.  

De coronapandemie heeft bewezen dat het versnellen en moderniseren van de werkwijze geen kwestie van kunnen is, maar een kwestie van willen. En die wil is er, blijkens de ambitie van zowel de GR als opdrachtgever VWS om maximale gezondheidswinst met vaccinatie te verzilveren. Laten we het geleerde dan ook snel in de praktijk brengen om vaccins ook in niet-pandemische tijden optimaal te benutten.