← All news

Kuipers, verkies hollen boven stilstaan! 

, , ,

Passende zorg is het antwoord van onze – inmiddels demissionaire – minister Kuipers op de immer stijgende zorgkosten. Waar zijn visie mooi aan lijkt te sluiten op hollandbio’s ambitie voor gezondheid op maat, blijkt uit de meest recente Kamerbrief wederom dat we in de praktijk een diametraal andere aanpak voorstaan om die visie te realiseren. Want waar hollandbio pleit voor een forse investering in vooruitgang om ons uit het zorginfarct te innoveren, investeert minister Kuipers liever in stilstand door steeds meer en hogere bureaucratische drempels op te werpen voor de toegang tot innovaties in de zorgpraktijk.

Instroom van innovatie verder aanscherpen

Net voor het zomerreces stuurde minister Kuipers een brief naar de Tweede Kamer, waarin hij zijn plannen voor een toekomstbestendig stelsel voor de vergoeding van dure geneesmiddelen uiteenzet. De brief is een aanvulling op de eerder aangekondigde verbetering en verbreding van de toets op het basispakket, voor zorg die valt binnen de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. Het blijft een schril contrast: waar de minister qua visie op één lijn zit met hollandbio, staat zijn aanpak diametraal tegenover de onze. Uit beide brieven blijkt dat de overheid het zorginfarct nog steeds af wil wenden door te investeren in stilstand: door het opwerpen van nóg hogere drempels, door nog strengere controle aan de poort, en door nog meer bureaucratie. Met lede ogen zien we de route van lab naar patiënt niet sneller en beter worden, maar juist dichtgroeien door een oerwoud van complexiteit voor zowel geneesmiddelen als diagnostiek: de brieven staan vol van initiatieven, extramuraal, intramuraal, sluis, al dan niet centraal, voorwaardelijke toelating, horizonscanning, rapid reviews, doelmatigheidsonderzoek, HTA analyses, beheerste instroomprogramma’s, financiële arrangementen, beoordelingen, herbeoordelingen en al dan niet cyclisch pakketbeheer. Al die initiatieven worden uitgevoerd door een eveneens uitdijend geheel van beroeps-, indicatie-, advies- en expertcommissies, in ronde- en triagetafels, bureaus en andere overlegorganen. Kortom, steeds meer mensen verdienen hun brood met ‘patient access’. Zowel aan overheidskant als bij bedrijven zijn steeds meer experts nodig om een innovatie door het oerwoud heen bij de patiënt weg te houden of juist naar de patiënt toe te loodsen. (Het laat zich raden wat dit met de prijsstelling van toekomstige innovaties doet, maar dat terzijde.)  

Gezondheid op maat vergt een volle gereedschapskist 

Het moge duidelijk zijn: het systeem loopt vast. Terwijl iedereen het met ons eens zal zijn: passende zorg realiseer je niet met een lege dokterstas, al maakt dat het kiezen van de behandeling een stuk overzichtelijker. In onze visie op gezondheid op maat is de dokterstas juist zo goed gevuld als mogelijk: met preventieve interventies, geneesmiddelen, en met steeds slimmere diagnostiek. Na het verkrijgen van een handelsvergunning kunnen we onze tijd, geld en mankracht onzes inziens veel beter besteden aan het leren hoe een behandeling gericht in te zetten in de zorgpraktijk. Een gezamenlijke (inter)nationale gezondheidsdata-infrastructuur is daarbij een essentiële voorwaarde, maar helaas nog geen realiteit in het zwaar versnipperde Nederlandse zorglandschap. Dat die infrastructuur er zo snel mogelijk moet komen, daar vinden minister Kuipers en hollandbio elkaar dan gelukkig wel weer. Optimale benutting van data kan ons immers niet alleen leren welke behandeling op individueel niveau de beste is, het stimuleert ook de ontwikkeling van de behandelingen die nog ontbreken. Dat is niet alleen in het directe belang van alle Nederlandse patiënten, ook ons toonaangevende biotech ecosysteem, van kleine en grote bedrijven, tot ziekenhuizen onderzoeksinstellingen, vaart daar duurzaam wel bij.   

Input op of vragen over de nieuw voorgestelde koers? Wij horen het graag! 
 

/door
← All news

Over de hordes naar het bordes: het biotech verkiezingsmanifest

, , , , ,

Hoe maken we Nederland duurzamer, gezonder en innovatiever? Het is een vraag waar politieke partijen zich in aanloop naar de verkiezingen over buigen.

In ons gloednieuwe Biotech Verkiezingsmanifest laten we zien hoe biotechnologie het leven beter maakt. We wijzen daarbij op de obstakels die een nieuw kabinet moet overwinnen om ons land de voordelen van biotechnologie te laten omarmen en verzilveren.

Benieuwd naar onze visie? Hieronder lees je hoe biotechnologie Nederland naar een stralende toekomst kan leiden!

Biotech Verkiezingsmanifest 2023Downloaden

/door
← All news

Van willekeur naar preventienorm

, ,

Mooi nieuws: de Gezondheidsraad (GR) adviseert het ministerie van Volksgezondheid nog dit najaar met een structureel coronavaccinatieprogramma te starten. En waar de staatssecretaris recent nog te kennen gaf dat er geen budget meer was voor nieuwe vaccins, is dat er voor de coronavaccinatie toch wél. Het kan dus wel: preventief budgetteren voor preventie. Maar helaas gebeurt het niet structureel.

Willekeur troef 
Hollandbio is natuurlijk heel blij met de structurele inbedding van het coronavaccinatieprogramma. De pandemie maakte duidelijk hoezeer investeren in preventie een no-brainer is: de kosten van het vaccinatieprogramma zijn ongeveer gelijk aan de kosten van 2 dagen covid-crisis. Wel vinden we het  opmerkelijk dat de staatssecretaris ditmaal – nog vóór groen licht van de GR – budget had gereserveerd. Dat deed hij niet voor de gordelroosvaccinatie, waarvoor de seinen van de GR al langer op groen staan. De willekeur is helaas illustratief voor het nationale preventiebeleid. 

Systeemfalen  
De recente voortgangsbrief “vol vertrouwen in vaccinaties” bevestigt dit probleem. Er bestaat geen systematiek waarmee vaccins na groen licht automatisch in een programma stromen. In de woorden van de staatssecretaris: voor elke interventie moeten we binnen de begroting naar financiële dekking op zoek. En wanneer “de effectiviteit van het vaccin nog (te) laag”, of “de ziektelast onvoldoende groot” is, loopt die zoektocht vertraging op. Met andere woorden: we willen pas betalen voor preventie wanneer onomstotelijk vaststaat dat niets doen duurder is.  

De gevolgen van dat falende beleid tekenen zich af: gemiddeld ligt een vaccin 9 jaar op de plank. Tenzij er zichtbaar doden vallen, zoals bij corona en eerder bij meningokokken – dan kan het wél sneller. Ziektelast op zichzelf, – denk aan het leed veroorzaakt door gordelroos, of de ernstige gevolgen van rotavirus – is blijkbaar geen aanleiding om budget vrij te maken voor preventie. Zelfs niet wanneer de interventie naast effectief waarschijnlijk ook kosteneffectief is.   

Groundhog Day 
Een proactieve instelling lijkt helaas te ontbreken bij het ministerie. Slechts op aangeven van de Tweede Kamer komt het in beweging. Na een breed gesteunde kamermotie belooft de staatssecretaris te verkennen wat de mogelijkheden zijn om de financieringsproblematiek aan te pakken – voor een volgende kabinetsperiode welteverstaan. Hollandbio hoopt dat de staatssecretaris met die toezegging aanstuurt op een stelselmatige oplossing voor het probleem, en niet alleen een pleistertje plakt op het laatste financieringsfiasco: de gordelroosvaccinatie. We lijken beland in Groundhog Day, waarbij het wachten is op de volgende ronde: van geen budget, naar krantenkop, en via Kamervragen en ministeriële toezegging naar lapmiddel.  

Preventienorm 
Om het tij te keren, is een structurele oplossing nodig. Daartoe bepleit hollandbio een preventienorm: voldoende budget – of dat nu een percentage van het bbp is of een stabiele afgeleide van het zorgbudget – voor het benutten van interventies die ons gezond houden. Daarmee stopt het dweilen met de kraan open, en voorkomen we bovendien onnodige zorg, kosten en, bovenal, leed. 

Stel een preventienorm vast ter verdediging van onze gezamenlijke gezondheid
Preventiebeleid: penny wise, pound foolish
/door
← All news

Programma Gezondheid op Maat: de next step 

, , , ,

Op onze algemene ledenvergadering van afgelopen week kondigden we aan dat de twee hollandbio programma’s Sneller en beter van lab naar patiënt en Voorkomen is beter dan genezen, verder gaan als één: het programma Gezondheid op Maat. Hier leggen we uit waarom dat een heel logische stap is, en wat er verandert.

Ruim vier jaar geleden wist hollandbio met de lancering van het programma Sneller en beter van lab naar patiënt het gepolariseerde en contraproductieve geneesmiddelenbeleid en -debat als eerste te benoemen en te doorbreken. Met het programma Voorkomen is beter dan genezen zetten we het belang van preventie en in het bijzonder de glansrol van vaccins breed op de kaart. Vandaag kunnen we met trots constateren dat onze denkrichting en ideeën uit beiden programma’s breed omarmd zijn, getuige de uitspraken van Minister Kuipers tijdens de economische missie, de conclusies uit het financiële ecosysteem onderzoek van VWS, onze doorlopende dialoog over verbeteringen in het vaccinatiestelsel en het preventiebeleid in bredere zin, de oprichting van expertisecentrum FAST, de koers van multi stakeholder platform RSNN, maar ook programma’s als Health-RI en Transitie Proefdiervrije Innovatie (TPI).  

Dit mooie resultaat – een nieuwe, constructieve koers – maakt dat hollandbio opnieuw de sprong voorwaarts kan maken. Dit doen we met een holistische kijk op gezondheid, waarin de belangen van onze innovatieve biotech koplopers op het vlak van preventie, data, ai en ziektemodellen, diagnostiek én behandeling – samen komen in één gemeenschappelijke stip op de horizon: gezondheid op maat.  

Een nieuw narratief: Gezondheid op Maat 

De samenkomst van doorbraken in biologie, automatisering en artificiële intelligentie maakt dat onze sector steeds meer in staat is om maatwerk af te leveren. Want hoewel mensen veel op elkaar lijken, zijn we allemaal anders, en de beste behandeling voor de een, is niet persé de beste voor een ander. De nieuwste generatie biotech innovaties, of we het nu over geneesmiddelen, therapieën, vaccins of diagnostica hebben, speelt in op die individuele verschillen en maakt dat we steeds vaker de juiste patiënt van de juiste behandeling kunnen voorzien. Liefst preventief, om ziekte te voorkomen, maar als dat niet kan, toch zeker zo vroeg mogelijk in het ziekteproces. Een fantastische ontwikkeling. Helaas staat deze innovatietrend haaks op hoe ons verkokerde en rigide one size fits all-zorgstelsel in de basis werkt. In een poging de status quo te handhaven en de introductie van al die nieuwe innovaties en bijbehorende kosten te managen, wordt de lat voor toelating steeds maar weer hoger gelegd. Het resultaat is contraproductief: hoe meer gepersonaliseerd een innovatie, hoe moeilijker deze zijn weg vindt naar de praktijk, met de patiënt als kind van de rekening.  

Hollandbio staat voor een radicaal andere aanpak. Wij pleiten voor een forse investering in vooruitgang: in een toegankelijke gezondheidsdata-infrastructuur en de snelle implementatie en inzet van innovaties van vaccins, AI, prog- en diagnostica en de nieuwste behandelmogelijkheden. Door het doorbreken van disfunctionele zorgsilo’s, zoals tussen preventie en behandeling, registratie en vergoeding en tussen onderzoek en zorgpraktijk, bouwen we aan een lerend zorgsysteem, waarin optimale benutting van data ons niet alleen leert welke behandeling op individueel niveau de beste is, maar ook de ontwikkeling stimuleert van de behandelingen die nog ontbreken. Kortom: wij pleiten voor een stelsel dat gezondheid op maat mogelijk maakt. 

Werkwijze 

Binnen het nieuwe programma-narratief voegen we de doelen en werkwijze van beide voorlopers, Sneller en beter van lab naar patiënt en Voorkomen is beter dan genezen samen en zetten we onze inspanningen door (zie de Praatplaat Gezondheid op Maat). We blijven ons dus onverminderd inzetten om nieuwe behandelingen (preventief én curatief) sneller en beter van lab naar praktijk te brengen door werk te maken van een adaptief ecosysteem voor innovatie en door het bevorderen van de ontwikkeling inzet van slimme technologische innovaties zoals diagnostiek. 

Team Gezondheid op Maat – vertrek Marit 

Onze Marit heeft, met pijn in het hart, besloten haar liefde achterna te reizen om samen een paar jaar Japan te ontdekken. Dat betekent dat ze hollandbio gaat verlaten – we gaan haar ontzettend missen! Hollandbio’s Britt wordt programma manager Gezondheid op Maat en gaat, geholpen door het beste team van Den Haag en omstreken, het programma leiden.  

Reserveer een plek voor het Gezondheid op Maat event! 

Om deze omdoping te vieren organiseren we op woensdagmiddag 15 november 2023 een Biotech Wednesday met als thema Gezondheid op maat. De exacte invulling van het programma houden we nog even een verrassing, maar we kunnen vast verklappen dat de koplopers op het gebied van diagnostiek, ziektemodellen, geneesmiddelen én vaccins allemaal in de spotlight zullen worden gezet. Dus schrijf deze datum vast met hoofdletters in je agenda en reserveer alvast een stoel! 

Mocht dit bericht aanleiding geven tot vragen, aarzel dan niet om contact om te nemen met Britt of Thomas. 

/door
← All news

Preventiebeleid: penny wise, pound foolish

, ,

HollandBIO is geschokt: wéér strandt een biotech innovatie in het zicht van de haven, een vaccin dit keer. Niet vanwege een gebrek aan effectiviteit, noch omdat het te duur is. Nee, het kan niet ingezet worden omdat er geen budget is. Een kafkaëske situatie: onze overheid roemt preventie als de heilige gezondheidsgraal, maar faalt zelf om preventief te budgetteren.

Geen budget voor gordelroosvaccinatie 
We roepen vaak dat we preventie zo belangrijk vinden, maar handelen er niet naar. Terwijl de zorgvraag en zorgkosten alleen maar oplopen en we steeds vaker handen tekort komen aan het bed, weigeren we nu om een product in te zetten dat in potentie jaarlijks 375 patiënten uit het ziekenhuis kan houden – én verder alle hordes in het systeem met vlag en wimpel heeft doorstaan. Zelfs brede consensus over de toegevoegde waarde van gordelroosvaccinatie blijkt niet genoeg. De pot is leeg, zegt staatssecretaris van Ooijen. Maar feit is dat die pot eigenlijk niet eens bestaat.  

Negen jaar wachten op vaccins 
Gemiddeld wachten we in Nederland 9 jaar op de invoer van nieuwe vaccins, zo toont onderzoek van HollandBIO aan. En al zijn de problemen al sinds jaar en dag bekend, lijkt een oplossing wederom ver weg. Door het ontbreken van budget voor de opname van de gordelroosvaccinatie in een publiek programma, loopt ook deze invoer vertraging op: de teller staat inmiddels al op 5 jaar. Tijd genoeg om budget vrij te spelen, zou je zeggen. Maar nee, liever laten we aan het eind van de rit de gezondheidswinst alsnog liggen.  

Doodsvonnis voor preventieve interventies  
Het doet vrezen welk lot andere preventieve interventies treft, zoals bijvoorbeeld de recent goedgekeurde vaccins tegen het Respiratoir Syncytieel virus. Is het vastlopen van de gordelroosvaccinatie ook voor hen een doodvonnis? Of hoe vinden bewezen preventieve interventies straks wel hun weg naar de praktijk? De staatssecretaris geeft aan dat hij zich de komende jaren in zal blijven zetten voor de gordelroosvaccinatie. Maar wat hij precies gaat doen om budget vrij te maken, blijft ongewis. Na decennialang onderzoek, miljardeninvesteringen en het verkrijgen van alle groene vinkjes voor de inzet van een vaccinatie, is die toezegging, op zijn zachtst gezegd, onbevredigend.  

Preventief budgetteren  
Om het tij te keren, bepleit HollandBIO een preventienorm: voldoende budget – of dat nu een percentage van het bbp is of een stabiele afgeleide van het zorgbudget – voor het benutten van interventies die ons gezond houden. Gezien de huidige druk op de zorg, is dat belangrijker en urgenter dan ooit. Door gebrekkig budgetteren voorkomen we nu immer geen zorg en moeten we later zowel het ziekteleed als de daaruit voortkomende zorgkosten dragen. Zo penny wise als we de staatssecretaris van Volksgezondheid nu laten omspringen met ons belastinggeld, zo pound foolish kijken we straks als premiebetaler terug op de zorgkosten. Nog te zwijgen over het leed dat ons allen als patiënt bespaard had kunnen worden. Dus overheid, pak je maatschappelijke verantwoordelijkheid en regel dat preventiebudget. Er is laaghangend fruit genoeg om direct te verzilveren. 

/door
← All news

Problemen werden mogelijkheden tijdens het Challenge the Status Quo-event 

, , ,

Afgelopen donderdag stond voor HollandBIO in het teken van verandering en transities. Tijdens de allereerste editie van het Challenge the Status Quo-event bouwden we samen aan de ideale toekomst van geneesmiddelontwikkeling. Op de inspirerende ‘speelplaats’ van De Utrechtse Stadsvrijheid daagden we deelnemers uit buiten de begaande paden te denken en op een compleet andere manier naar problemen te kijken. We kijken terug op een dag vol inspiratie, ideeën, optimisme en verbinding. 

HollandBIO’s Annemiek trapte de dag af met een warm welkom, waarna Omdenken het podium betrad en de zaal werkelijk op zijn kop zette. Chris King Perryman en David Mangene lieten zien hoe je problemen kunt omdenken in mogelijkheden: door de werkelijkheid te accepteren en te onderzoeken wat voor nieuws je ermee zou kunnen, opent er een wereld aan mogelijkheden – een inspirerende manier van denken en doen, die nog meerdere keren van pas kwam tijdens de rest van de middag. 

Als kersverse ‘omdenkers’ gingen de deelnemers vervolgens door naar twee boeiende break-outrondes, waarin ze kennis konden maken met zowel de ins en outs van systeemtransformaties, als de hard en soft skills die nodig zijn om verandering daadwerkelijk teweeg te brengen: 

Vuistregels voor goede participatie: Merlijn van Hulst en Martine de Jong zwengelden een discussie aan met een aantal prikkelende stellingen waar je als ‘grenswerker’ tegenaan kunt lopen: een initiatief doorzetten zonder draagvlak, of economische belangen zwaarder laten wegen dan maatschappelijke belangen, mag dat? Het waren geen simpele JA/NEE-vragen… Gelukkig presenteerde het duo zestien houvast-biedende vuistregels voor het vormgeven van participatieprocessen.
De sluier van onwetendheid: Tijdens dit gedachtenexperiment onder leiding van filosofen Beatrijs Haverkamp en Léon Stoker ontstond een boeiende discussie over rechtvaardigheid binnen het geneesmiddelontwikkelsysteem. Hoe ziet zo’n systeem eruit als je niet weet welke belanghebbende jij vertegenwoordigt?
De potentie van data: Geraldine Vink en Rita Azevedo gingen met de zaal in gesprek over de potentie en (on)mogelijkheden van datagebruik voor geneesmiddelenontwikkeling. Daarbij boden hun inzichten en ervaringen vanuit het PLCRC, Health-RI en Oncode-Pact de nodige houvast en aanknopingspunten tot discussie. Na afloop liepen de deelnemers met een zelfgeformuleerde microactie de deur uit, want ook met vele kleine stapjes belanden we uiteindelijk bij de volle potentie van datagebruik.
AI meets biotech: Experts van TNO, Landscape AI en Euretos deelden hun visie over kunstmatige intelligentie (AI) in korte presentaties, waarna een open gesprek met het publiek tot een interessante paneldiscussie leidde. “Met AI kan een computer zien wat de mens niet kan.”
Sneller, beter, slimmer: FAST organiseerde een heuse hordeloop-estafetterace, waarbij ze samen met deelnemers in recordtempo de hindernissen van geneesmiddelontwikkeling in kaart brachten en prioriteerden. De eindsprint bracht oplossingen: van minder proefdieren en fast failure, tot meer technologische innovaties en optimaal gebruik van gezondheidsdata. De winnaar? Een lerend zorgsysteem! 
Proefdiervrije innovatie: ZonMw en Stichting Proefdiervrij haalden input op over de kansen en uitdagingen van publiek-private samenwerkingen in de transitie richting proefdiervrije innovatie.
De patiënt centraal bij therapieontwikkeling: Samen met NCSF en ReumaNederland gingen we in Lagerhuisdebat over patiëntenparticipatie. “Het is voor onderzoekers heel belangrijk om opgeleid te worden in het samenwerken met ervaringsdeskundigen: de patiënten.” 
How to captivate your audience: Martijn Wapenaar deelde een effectief achtstappenplan voor het maken van een presentatie die écht blijft hangen. Bottomline: “Duik in het hoofd van je publiek en vraag je af: wat wil ik bij hen veranderen, en waarom?” 

Universitair hoofddocent Innovatie & Life Sciences Dr. Wouter Boon rondde de dag plenair af met een snelcursus transitiemanagement. Hij introduceerde de belangrijkste concepten van systeemtransformaties en illustreerde aan de hand van cases hoe die van toepassing zijn in de life sciences. “Radicale transities liggen op de loer, maar hoe zorgen we dat die veilig en op tijd de maatschappij bereiken?”, vroeg hij zich hardop af. “Hoe geven we genoeg ruimte aan de innovatieve technologieën die de wereld (kunnen) veranderen?”

Opgedane inzichten en gedachten van de dag werden gedeeld tijdens de afsluitende borrel. HollandBIO is dolblij met hoe de aanwezigen met de uitdagingen zijn omgesprongen. Graag danken we alle deelnemers, sprekers en sessieleiders voor hun enthousiaste bijdrages en aanwezigheid. Tot de volgende keer! 

/door
← All news

Maatschappelijk café: Voldoende kansen voor efficiënter vaccinatiebeleid

, ,

Het Nederlandse vaccinatiestelsel kraakt en piept. En dat terwijl beleidsmakers, wetenschappers en gezondheidsexperts veelal op dezelfde lijn zitten: voorkomen is beter dan genezen. Ondanks deze gezamenlijke koers blijkt de implementatie van een goed geolied vaccinatiestelsel een grote uitdaging. Wat is er nodig om vaccinatie zo optimaal mogelijk te organiseren? Waar liggen de kansen voor beleid, rond voorlichting en rond innovatie? Deze vragen stonden centraal tijdens het Maatschappelijk Café op 16 februari. 

Op donderdag 16 februari 2023 organiseerden Schuttelaar & Partners en HollandBIO een Maatschappelijk Café over het vaccinatiestelsel. Er kwamen daarvoor zo’n zeventig deelnemers samen in Nieuwspoort om te praten over dit thema, vertegenwoordigers van o.a. het ministerie van VWS, het RIVM, patiëntenverenigingen, adviesorganen, de GGD’s, reizigersvaccinaties, farmaceuten en wetenschappers. Met deze brede vertegenwoordiging die vanuit verschillende perspectieven te maken hebben met vaccinatiezorg gingen we in debat.

Het debat werd ingeleid door presentaties van Bas Leerink (RVS), Jolanda Hoefnagel (GGD Gelderland-Zuid), Britt van de Ven (HollandBIO) en Jelle Doosje (LCR).

Knelpunten en kansen voor vaccinatiebeleid

Bas Leerink (RVS) startte de bijeenkomst met het schetsen van het huidige vaccinatiestelsel. Leerink noemde dat stelsel eerder een lappendeken dan een stelsel, en is dan ook blij dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de oproep om delen van de vaccinatiezorg anders te organiseren serieus heeft opgepakt en toegankelijkere informatievoorziening hoger op de agenda staat. Maar ‘the devil is in the details’: het is nog onduidelijk hoe dit precies vorm zal krijgen. Leerink pleit voor een efficientieslag in het stelsel, waarin digitalisering een belangrijke rol kan spelen. Ook Jolanda Hoefnagel (GGD Gelderland-Zuid) ziet kansen om vaccinaties voor de burger een stuk toegankelijker te maken. Haar oproep was helder: zorg dat je luistert naar de behoefte van burgers en biedt vaccinatiezorg op maat – daarmee is veel gezondheidswinst te behalen. Daarbij onderstreepte zij haar verhaal met een voorbeeld van een van haar clienten: een autistische jongen met verschillende medische behoeften die op vijf verschillende plekken vijf verschillende vaccinaties moet halen – een krachtig voorbeeld van hoe het huidige beleid van invloed is op de toegankelijkheid van vaccins voor burgers.  

Ook liggen er kansen voor een gestroomlijnder vaccinatiebeleid in de fase voordat vaccins aan burgers gegeven worden. “We moeten de tijd tussen registratie en arm drastisch reduceren”, concludeerde Britt van de Ven (HollandBIO). Van de Ven gaf uitleg over de lange routes die vaccins momenteel afleggen en uitte haar zorgen over de trage inzet van nieuwe vaccins. Het duurt momenteel gemiddeld 9 jaar voordat een prik in een arm terecht komt. Door sneller te besluiten hoe we een vaccin in ons zorglandschap in willen zetten en de communicatie aan burgers te verbeteren kan veel extra gezondheidswinst behaald worden. Jelle Doosje (LCR) sloot af met een oproep om nationaal en internationaal meer samen te gaan werken om de kwaliteit en uniformiteit van informatie nog beter te maken. Dit is één van de lessen die Doosje ook mee heeft genomen vanuit de COVID-19 periode. Het LCR heeft veel ervaring met het aanbieden van toegankelijke informatie aan burgers, en ook met het stroomlijnen van internationale richtlijnen. Van deze expertise kan gebruik gemaakt worden door de rest van het veld, zodat burgers beter geinformeerd kunnen worden over infectieziekten.

Een levendig debat

Aan de hand van scherpe stellingen, en onder deskundige leiding van Roderik van den Bos van de debatacademie, was het tijd voor de deelnemers om met hun voeten te stemmen in het Lagerhuisdebat. Daarvoor werd de zaal in tweeën gedeeld: aan de ene kant mensen die het eens waren met een stelling, aan de andere kant diegenen die het oneens waren. De argumenten vlogen daarbij over en weer om de mensen aan de andere kant te overtuigen. En waar Nederland steeds meer polariseert, liet de hoeveelheid deelnemers die overliepen zien dat het hier ging om een groep mensen die openstaat voor elkaars argumenten. Zo begon de zaal met een vrij eensgezinde oneens op de stelling “Elke huisarts moet 40% van de tijd aan preventieve maatregelen besteden”, na verloop van tijd eindigde dit in een gelijkspel voor de eens en oneens zijde.

Opvallende uitkomsten en aanbevelingen vanuit het debat:

  • Er is behoefte aan meer regie vanuit een centrale partij, zowel voor de uitvoering van vaccinaties als voor de communicatie over vaccinaties.
  • De huisarts zou idealiter veel meer tijd besteden aan preventie. De praktijk is echter weerbarstig. Huisartsen zijn nu al overbelast, er worden steeds meer taken richting de huisarts geschoven. Toch zou het goed zijn om een systeem in te richten waarbij elke burger persoonlijk advies kan krijgen over vaccinaties.
  • Een digitaal systeem zou goed kunnen helpen om persoonlijk advies te geven aan burgers over welke vaccinaties voor hen beschikbaar zijn.
  • De beoordeling van een vaccin, vanaf goedkeuring van de EMA, kan vele malen korter. De huidige doorlooptijden van 9 jaar zouden teruggebracht moeten worden naar maximaal 2 jaar. Daarbij blijft zorgvuldigheid van groot belang.

Deze bijeenkomst benadrukt de gezamenlijke behoefte aan een eenduidig vaccinatiesysteem in Nederland, waarbij het belang van de burger voorop staat. Laten we daar de komende tijd samen aan verder werken!

Uitkomst stellingen

U kunt de volledige uitkomsten van de stellingen teruglezen onderaan dit verslag.

Nederland heeft de beste vaccinatiezorg van Europa

Oneens – Als opwarmer voor het debat werd de stelling ‘Nederland heeft de beste vaccinatiezorg van Europa’ voorgelegd aan de deelnemers. Er was een gezamenlijk akkoord dat dit niet het geval is en dat er dus zeker ruimte voor verbetering is.

0 eens – 48 oneens

Er moet publiekscommunicatie komen over het totale aanbod aan vaccins

Eens – De vaccinaties die buiten het rijksvaccinatieprogramma vallen zijn niet goed vindbaar voor burgers. De gezondheidsraad stelt dat we te maken hebben met gezondheidsverlies. Met publiekscommunicatie kunnen we een eerste stap zetten om dat te doorbreken. Bovendien is de communicatie nu erg versnipperd. Het is belangrijk dat communicatie objectief en op B1 niveau is zodat het begrijpelijk is voor iedere burger.

Oneens – Niet alle vaccins zijn voor iedereen nuttig, denk bijvoorbeeld aan gele koorts. Het kan verwarrend zijn als je over veel vaccins informatie gaat verspreiden. Daarnaast moet je het ook kunnen aanbieden als je erover communiceert. We moeten dus eerst zorgen dat we de uitvoering goed regelen, voordat we erover gaan communiceren.

33 eens – 15 oneens

De GGD moet de publiekscommunicatie over vaccinaties op zich nemen

Eens – De GGD is een logische partij om publiekscommunicatie op zich te nemen, omdat veel reizigers en burgers die zoeken naar preventieve maatregelen al contact leggen met de GGD. Daarnaast is de GGD de grootste vaccinatievoorziener in Nederland en is dus samen met de overheid de partij die de informatievoorziening moet doen.

Oneens – Informatie over vaccinaties is op voldoende plekken te vinden, zoals bijvoorbeeld op de website van het RIVM. Ook de commerciële vaccinatieklinieken hebben een goede informatievoorziening. Publiekscommunicatie zou een samenwerking moeten worden tussen verschillende partijen, die informatie als eenheid naar buiten brengen. De GGD is niet de juiste partij om dit te doen, ook omdat er niet één GGD bestaat.

17 eens – 31 oneens

Het mag maximaal 2 jaar duren om een vaccin te beoordelen en op de juiste plek in te zetten

Eens – De beoordeling moet uiteraard zorgvuldig gebeuren, maar processen moeten wel meer gestroomlijnd worden. Er zit veel ruimte om te versnellen in het proces.

Oneens – Het is een wens dat dit proces maximaal 2 jaar duurt, maar het is van groter belang dat het vaccin zorgvuldig beoordeeld wordt. Vaak zijn er inhoudelijke redenen waarom de inzet langer duurt, die moeten in acht genomen worden.

39 eens – 9 oneens

Elke huisarts moet 40% van de tijd aan preventieve maatregelen besteden

Eens – Meer focus op preventie zou een no-brainer moeten zijn. Er valt veel gezondheidswinst te behalen als we ziekten voorkomen in plaats van genezen. Zo zijn we nu niet ingericht, maar het is misschien wel hoe we ingericht zouden móeten zijn. Er zijn voorbeelden van landen waar de huisarts al veel tijd aan preventie besteed, en waar dit positief werkt. In Cuba bijvoorbeeld besteedt de huisarts veel tijd aan preventie en krijgt elke burger een jaarlijkse (preventieve) check.

Oneens – Huisartsen zijn nu al overbelast waardoor dit geen realistisch plan is. Daarnaast is de huisarts niet een deskundige op het gebied van preventie en zijn er genoeg professionals die dit al oppakken of kunnen oppakken.

24 eens – 24 oneens

Elke burger moet elke 5 jaar samen met de huisarts beslissen over welke vaccinaties te nemen

Eens – Iedereen heeft recht op duidelijkheid, en waar kan je die beter krijgen dan bij de huisarts? De huisarts kan het bespreekbaar maken en vervolgens doorverwijzen. De huisarts is een betrouwbare zorgverlener met kennis van de context. Er is steeds meer behoefte aan maatwerk op persoonlijk niveau, daar past dit goed bij.

Oneens – Huisartsen hebben over het algemeen geen kennis over wat alle vaccinaties zijn en inhouden. Een centrale plek om alle informatie te vinden en persoonlijk advies te krijgen zou echter wel een goed idee zijn. Daar zou een landelijk systeem voor opgezet moeten worden.

2 eens – 46 oneens

Als Engeland en Duitsland een vaccin inzetten, moet het in Nederland ook ingevoerd worden.

Eens – Mensen in Nederland snappen niet waarom iets in Engeland wel wordt ingevoerd en vice versa. Het is dus duidelijker en efficiënter om een vaccin dat in Engeland of Duitsland goedgekeurd is, ook in Nederland in te voeren. Je kan daarnaast veel meer tijd en energie in de beoordeling steken als je het gezamenlijk doet.

Oneens – Het zou op EU-niveau mogelijk gemaakt moeten worden om centrale afspraken te maken over welke vaccinaties ingevoerd worden, maar het moet niet zo zijn dat als twee landen ervoor kiezen om iets te doen, dat de andere landen dat dan ook moeten doen. Het moet bovendien zinvol zijn in de context, denk bijvoorbeeld aan demografische verschillen.

17 eens – 31 oneens
/door
← All news

De prijs van innovatie: tel uit je (gezondheids)winst!

, , , ,

Geneesmiddelen en winst – het is en blijft een thema dat garant staat voor hoogoplopende gemoederen. De afgelopen weken was het niet anders. Twee ngo’s hekelden de prijsstelling van twee van de meest succesvolle biotech interventies ooit: een ontstekingsremmer van AbbVie tegen heftige auto-immuunziektes zoals reuma en de coronavaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna. Helaas spraken zowel SOMO als de Stichting Farma ter Verantwoording slechts schande van het – inderdaad – ongeëvenaarde commerciële succes van de producten, maar lieten ze de eveneens ongeëvenaarde gerealiseerde gezondheidswinst onbenoemd. En dat terwijl in de geneesmiddelensector het één nooit zonder het ander kan bestaan.  

Zonder patiënt geen rendement, zo schreven we eerder naar aanleiding van het onderzoek naar het financiële ecosysteem van geneesmiddelenontwikkeling, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS. De hoofdconclusie: geneesmiddelenontwikkeling duurt lang, kost veel geld, is risicovol en vergt samenspel van vele partijen. Zo’n enorme uitdaging ga je natuurlijk alleen aan wanneer je ervan overtuigd bent dat je uitvinding die moeite waard is: dat je er op een dag daadwerkelijk patiënten mee kan helpen. Gezondheidswinst is de drijfveer, financieel rendement een essentiële randvoorwaarde (en zeker geen pijnlijke openbaring, minister Kuipers, laten we elkaar hierin niet verliezen).  

Voor de producent volgt financieel rendement enkel wanneer de maatschappij bereid is om te betalen voor de aanschaf van het eindproduct, doorgaans via het verzekerde pakket. Om dat te bepalen gaat Nederland bepaald niet over één nacht ijs, getuige onze analyse van het vergoedingslandschap en de bijbehorende oplopende doorlooptijden. Bottom line: geneesmiddelen moeten aantoonbaar kosteneffectief zijn willen we als maatschappij de rekening betalen. Met andere woorden: de – bewezen! – gezondheidswinst moet in verhouding zijn met de prijs. De producten die nu door de ngo’s op de korrel worden genomen, hebben die toets glansrijk doorstaan. De covid-vaccins hebben letterlijk de wereld van het slot gehaald. En de ontstekingsremmer heeft patiënten over de hele wereld hun leven teruggegeven en een kentering gerealiseerd in de zorg voor patiënten met een veelheid aan ontstekingsziekten. Het behandelarsenaal groeide snel: in het succesvolle kielzog traden diverse vergelijkbare medicijnen toe tot het pakket. En het mooiste: inmiddels is het geneesmiddel uit patent en betalen we nog slechts een fractie van de initiële prijs – terwijl de geleverde gezondheidswinst tot in de lengte der dagen onverminderd groot is. Een goeie deal, al met al.  

Is er dan niets aan de hand? Geen wolkje aan de lucht? Tuurlijk niet. In de zorg (en elders) wemelt het van conflicterende (deel)belangen. Laten we die olifant in de kamer dan ook gewoon benoemen. Het vinden van balans is in het huidige zorgsysteem zelfs de enige weg naar succes. 

Enerzijds is er het spanningsveld rondom de prijsstelling tussen producent en klant. Een bedrijf wil na het succesvol afleggen van die ellenlange, risicovolle en kostbare ontwikkelroute natuurlijk zo veel mogelijk geld verdienen, ter compensatie van mislukkingen, om bedrijfslasten te dragen, om continuïteit te waarborgen, om aandeelhouders tevreden te stellen, om vervolgfinanciers aan te trekken en om te investeren in onderzoek en ontwikkeling etc. etc.. De “klant”, in dit geval de overheid en zorgverzekeraars namens de premiebetaler, maar ook de ziekenhuizen, willen juist zo min mogelijk geld uitgeven aan geneesmiddelen. Ons hele vergoedingslandschap is ingericht om de balans te vinden tussen gezondheid en betaalbaarheid – al moet de lat in de praktijk meestal lager. Vinden we die balans niet, dan zijn er enkel verliezers te betreuren: zowel patiënt als bedrijf. 

Anderzijds is er het hete hangijzer van winst. Het moge duidelijk zijn dat het voor bedrijven noodzakelijk is om meer geld te verdienen dan strikt noodzakelijk is om het medicijn te produceren – om winst te maken dus. Het is immers hoogst onzeker of investeringen wel renderen en er staat veel op het spel. Soms groeien de bomen tot in de hemel, vaak is het roeien met de riemen die je hebt. Bij multinationals volgen na een tegenvaller ontslagrondes en reorganisaties om alsnog goede cijfers te realiseren. Bij kleinere bedrijven, die vet op de botten en de luxe van risicospreiding ontberen, volgt niet zelden een vijandige overname, sluiting of faillissement. De ophef ontstaat echter alleen bij de hoge bomen, en altijd achteraf, als succes een feit is. Begrijpelijk, maar ook wat makkelijk; risico en waarde zijn in biotech immers omgekeerd evenredig. Als we van te voren zouden weten welk product een doorslaand succes wordt, hoefde succes niet zo vorstelijk beloond te worden om de return on investment van de sector te redden. 

Door al die spanningen over en weer zijn we in een wapenwedloop beland. De betaler werpt steeds meer drempels op om kosten te besparen, waarmee de kans dat een geneesmiddel de patiënt ooit bereikt slinkt en slinkt…, waarop de producent zich gedwongen ziet de prijs te verhogen, waarop meer maatregelen volgen. We zeiden het eerder en we zeggen het weer: oplossingen die daadwerkelijk het gewenste resultaat opleveren, zijn maatregelen die de route van lab naar patiënt versnellen en verbeteren. Dat vergt – naast een systeemtransitie – vertrouwen en respect voor ieders onmisbare rol in succes, inclusief drijfveren en randvoorwaarden. 

Intussen maakt de queeste naar wat al dan niet maatschappelijk, gewetenloos of zelfs illegaal is, de tongen los. Van schreeuwerige chocoladeletters en ingebakken wantrouwen, tot relativering en bespiegeling. De juristen van de Stichting Farma ter Verantwoording stappen voor het antwoord naar de rechter. Al valt te betwijfelen of die stap uitsluitsel geeft – laat staan meer betaalbare gezondheidswinst – we kijken belangstellend uit naar het verdict.  

Ligt geneesmiddelontwikkeling jou na aan het hart? Denk mee over hoe het sneller en beter kan tijdens het Challenge the Status Quo-event op donderdag 16 maart. 

Challenge the Status Quo 2023
/door
← All news

Weg van de ‘one-size-fits-all’ voor geneesmiddelen 

, ,

Met een mooie oproep in het Financieel Dagblad spoort Joba van den Berg van het CDA het kabinet aan om de invoering van een farmacogenetisch paspoort voor alle Nederlanders te onderzoeken. Een dergelijk paspoort kan immers – potentieel – het aantal ernstige bijwerkingen terugdringen én de werking van medicatie verbeteren. Bij HollandBIO moedigen wij dit natuurlijk van harte aan, al plaatsen we ook graag de kanttekening dat het medicijnpaspoort niet de enige innovatie is die hierbij uitkomst biedt. 

Waar de ‘one-size-fits-all’-vlieger voor geneesmiddelen niet opgaat, geldt dit in bredere zin ook voor de testen die we loslaten om genetische informatie los te peuteren. Waar bij het bovengenoemde genetische paspoort twaalf genen in kaart gebracht worden, hebben we in de praktijk maar liefst 20.000 genen die ieder van ons uniek maken. En die 20.000 kunnen we in theorie ook in één keer testen, met Whole Genome Sequencing (WGS). Zo toonde het ‘TANGO-project‘ recent al aan dat met WGS van patiënten met longkanker of melanomen dezelfde mutaties gevonden worden als bij uitgebreide gangbare diagnostiek. 

Testen kunnen we dus steeds efficiënter. Verschillende technologische innovaties volgen elkaar hiertoe tijdens de huidige biorevolutie in rap tempo op. Wel wordt het steeds ingewikkelder om tussen de immer uitdijende hoeveelheid testen nog de juiste te selecteren, en voor die testen om hun plek in het zorglandschap te vinden. Want gaan we voor elke aandoening voor een losse test – en zo ja welke? Of komt er een moment dat breder testen de voorkeur krijgt – en zo ja wanneer?   

Met het tempo waarin we nu makelen en schakelen in Nederland, en gezien de immer groeiende bewijslast waar we naar vragen voor iets eindelijk de markt op mag, zijn de testen en technologieën achterhaald tegen de tijd dat ze eindelijk de praktijk bereiken. Het duurt en duurt, terwijl het patiënten juist aan tijd ontbreekt. Bovendien schreeuwen de uitdagingen in de gezondheidszorg om verandering, waarmee we de grote maatschappelijke en economische waarde die deze testen – en de daaropvolgende passende zorg – kunnen realiseren.

HollandBIO maakt zich hard voor opheldering over, en snellere en betere routes naar, de markt voor innovatieve diagnostiek, zodat we als maatschappij de vruchten kunnen plukken van baanbrekende onderzoeken en de medicatiepaspoorten die daaruit voortkomen.  

/door
← All news

Niet lullen maar poetsen: Kuipers zet AMR-aanpak hoog op de agenda 

,

“Er wordt veel gepraat over antimicrobiële resistentie (AMR), maar het wordt nu tijd dat er ook actie wordt ondernomen”, deelt Minister Kuipers via LinkedIn. In een begeleidende video kondigt hij aan zich te hebben aangesloten bij de AMR Global Leaders Groupmet als doel om internationale politieke actie tegen AMR te versnellen. Ook in een recent verschenen Kamerbrief had de Minister AMR hoog in het vaandel. Hij kondigde een Nationaal Actieplan aan dat niet alleen focust op het verbeteren van de inzet van antibiotica, maar ook de broodnodige ontwikkeling van nieuwe middelen. Met een stille pandemie in volle gang, en horden aan uitdagingen die biotech-ondernemers ervan weerhouden om nieuwe, levensreddende antibiotica op de markt te brengen, kan HollandBIO deze ontwikkelingen natuurlijk alleen maar toejuichen! 

/door