Advies over moleculaire diagnostiek in de oncologie legt eerste tegels op route naar gezondheid op maat
Het Zorginstituut Nederland en demissionair VWS-minister van Ark leggen gezamenlijk de eerste tegels voor een route van lab naar praktijk voor moleculaire diagnostiek in de oncologie. Een mooie, zij het beperkte, eerste stap vindt HollandBIO, wiens achterban bulkt van innovaties die -net als de moleculaire diagnostiek- bijdragen aan gezondheid op maat. Hoe brengen we het tempo erin?
Hier draait het allemaal om: het advies van het Zorginstituut en de bijbehorende beleidsreactie van demissionair VWS-minister Van Ark. Vragen over ‘op maat gemaakte’ therapieën en moleculaire diagnostiek plus een Initiatiefnota van diverse Kamerleden gaven vorig jaar aanleiding tot dit advies. Een aanvraag naar ons hart, want personalised medicine, en liever nog, gezondheid op maat, staat ook bovenaan HollandBIO’s wensenlijst.
We bevinden ons midden in een biorevolutie, stellen ook VWS en het Zorginstituut vast. De ontwikkelingen op het vlak van technologie, diagnostica en ook geneesmiddelen gaan razendsnel. HollandBIO vertegenwoordigt inmiddels tal van bedrijven en organisaties die een veelheid aan innovatieve technologieën ontwikkelen die de transitie richting gezondheid op maat kunnen realiseren. Denk bijvoorbeeld aan DNA-profielen en Whole Genome Sequencing (WGS), 3D-celkweek, organoïden, organs-on-a-chip, single cell sequencing, imaging, bioinformatica en artificial intelligence.
HollandBIO is overtuigd van de grote potentie van deze technologieën om iedereen van de juiste behandeling op het juiste moment te voorzien, om maatwerk mogelijk te maken en over- of onderbehandeling te voorkomen. Bovendien kunnen inzichten opgedaan uit de data van de patiënten van vandaag, helpen bij het sneller en beter behandelen van de patiënten van morgen. Een belangrijk aspect dat we helaas niet teruglezen in het advies van het Zorginstituut. Ons nationale systeem van toelating, financiering en implementatie is ons inziens alleen nog niet fit for purpose om die potentie te verzilveren. Daarvoor zullen we eerst moeten investeren. En ja, investeren brengt risico’s met zich mee. Maar aan de rand van het ravijn bloeien de mooiste bloemen. In dit geval bloemen die gezondheid op maat symboliseren en die wij maar wat graag zouden plukken. HollandBIO ziet het advies en de beleidsreactie dan ook als een belangrijke eerste stap op weg naar heldere routes van lab naar praktijk voor alle innovatieve technologieën die kunnen bijdragen aan gezondheid op maat. Dit hebben we ook aangegeven in onze reactie op het met ons gedeelde conceptadvies voorafgaand aan de publicatie van het definitieve advies.
Ook na het lezen van het definitieve advies blijven we bezorgd over de scope van het advies en het tempo waarin we nu handelen. Met de specifieke toespitsing op moleculaire diagnostiek in de oncologie, vallen er een boel technologische innovaties en indicatiegebieden buiten de boot. Een raamwerk voor het vaststellen van klinische waarde en plaats in de behandeling zal nog tot 2023 op zich laten wachten. Dat houdt in dat ook patiënten in sommige gevallen onnodig zullen moeten wachten, terwijl de technologie nu al behandeling op maat mogelijk kan maken. En hoe gaan we er voor zorgen dat we alle patiënten met innovatieve diagnostiek van een maatwerkbehandeling voorzien? Met het tempo waarin we nu handelen, zijn de testen en technologieën – zeker als het geen companion diagnostics zijn – achterhaald tegen de tijd dat ze een patiënt mogen bereiken.
HollandBIO ziet het advies daarom ook als een breekijzer om diagnostiek de specialistische aandacht te geven die het domein verdient. Een inventarisatie onder onze achterban laat zien dat veel partijen dezelfde knelpunten ervaren. In het vervolg is het wat ons betreft dan ook essentieel om te onderzoeken hoe ontwikkelaars van diagnostica in den brede gebaat kunnen zijn bij de route die nu voor moleculaire diagnostiek geplaveid wordt. Door met ontwikkelaars om tafel te gaan, kan met hun ervaring, expertise en het zicht op wat komen gaat een breder toekomstbestendig en adaptief zorgstelsel vorm worden geven, waarbij we optimaal profiteren van continue innovatie en technologische vooruitgang. HollandBIO helpt daarom graag om in tranche 2 van het project de ontwikkelaars aan te haken en gedeelde knelpunten én oplossingen boven tafel te krijgen.
